រំពេទន្លេ
«រំពេរទន្លេ»ជាសត្វស្លាបដ៏ស្រស់ស្អាត មានចំពុះពណ៌លឿង សម្បុរប្រផេះ កន្ទុយឆែក ជើងក្រហម ក្បាលឆ្នូតខ្មៅ ដោយចាប់ត្រីជាអាហារ ដែលរស់នៅតាមដងទន្លេ ហើយបក្សីនេះមានឈ្មោះទន្លេភ្ជាប់មកជាមួយស្រាប់។ វត្តមានរបស់«រំពេរទន្លេ» បានធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុកចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៣មក។ តាមការកត់ត្រា«រំពេរទន្លេ» ធ្លាប់តែរស់នៅ និងបន្តពូជក្នុងតំបន់ទន្លេមេគ្គងខាងក្រោមខេត្តក្រចេះ មកដល់ពេលនេះមិនមានវត្តមានទៀតទេ ហើយវាឈានទៅរកផុតពូជនៅតំបន់ទន្លេសេសានបន្តទៀត។
តាមការកត់ត្រាតាមដងទន្លេសេសានក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ «រំពេរទន្លេ» មានចំនួន៥៣ក្បាល ក្នុងឆ្នាំ២០០៣ មានចំនួន ៣៤ក្បាល ក្នុងឆ្នាំ២០១០ មានចំនួន០៨ក្បាល និងក្នុងឆ្នាំ២០១៥ មានចំនួនតែ០១ក្បាលប៉ុណ្ណោះ ។ ការធ្លាក់ចុះដូចគ្នានេះដែរនៅតាមដងទន្លេសេកុង «រំពេរទន្លេ» ក្នុងឆ្នាំ២០០០ មានចំនួន ៧១ក្បាល ក្នុងឆ្នាំ ២០០៣ មានចំនួនចន្លោះពី៣៨ ទៅ៤០ក្បាល និង០៨ក្បាលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០១០ និង២០១៥ ។
តាមការស្រាវជ្រាវ និងតួលេខធ្លាក់ចុះពីវត្តមានរបស់«រំពេរទន្លេ»នៅកម្ពុជាខាងលើ បើសិនជាគ្មាន វិធានការបន្ទាន់ណាមួយនោះទេ «រំពេរទន្លេ»នេះនឹងអាចមានវាសនាដូចសត្វ«រំពេរចំពុះវែង-ខ្លី» «រំពេរពោះខ្មៅ»ដែលទទួលរងការផុតពូជរួចទៅហើយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ចំនួន«រំពេរទន្លេ»ដែលជាការប៉ាន់ប្រមាណមានចំនួនតិចជាង១០០ក្បាលនៅតាមដងទន្លេមេគ្គងនៅក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង នឹងដងទន្លេសេកុង។
បញ្ហាគំរាមគំហែងជាចម្បងទៅលើ«រំពេរទន្លេ»ត្រូវបានអ្នកជំនាញចាត់ទុកថា បណ្តាលមកពីការប្រមូលពងដោយប្រជាពលរដ្ឋនៅនឹងមូលដ្ឋាន ភាពខ្សត់នៃចំណីរអាហារ«ត្រី» សត្វក្អែក ឫសត្វស្កា ឫពស់ស៊ីពង ឫកូន។ កំពស់ទឹកឡើងចុះនៅតាមដងទន្លេសេសានដែលបង្ករឡើងដោយទំនប់វារីអគ្គីសនីនៅប្រទេសវៀតណាមជាកត្តាគំរាមគំហែងដ៏សំខាន់មួយផងដែរទៅលើ «រំពេរទន្លេ» ពីព្រោះបក្សីនេះពងកូននៅតាមឆ្នេរខ្សាច់ ពេលដែលទឹកស្រក។
ទន្ទឹមនឹងបញ្ហាប្រឈមនេះ យើងត្រូវការសកម្មភាពអភិរក្សមួយដ៏រឹងមាំ ដើម្បីការពារប្រភេទបក្សីនេះឲ្យរួចផុតពីការដាច់ពូជនៅប្រទេសកម្ពុជា ហើយក៏សូមអំពាវនាវឲ្យអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ចូលរួមសម្រាប់ការពារ«រំពេរទន្លេ» របស់កម្ពុជា ៕