វ័ណ្ឌ កិ. = [វាន់] ឬ វ័ណ្ដ (សំ.បា.) (វណ្ដ; វណ្ដ, វណ្ឌ “ចងព័ទ្ធ បែង ចែក ...”) ចងព័ទ្ធ រុំព័ទ្ធ ព័ទ្ធព័ន្ធ ព័ទ្ធជុំវិញ គឺស្លៀកឬដណ្ដប់ព័ទ្ធប៉ឹង (ច្រើនសរសេរ វ័ណ្ឌ ជាង)។ ឧ. តួមួយរូបនេះប៉ឹងវ័ណ្ឌសំពត់ដូចខ្មែរលើ(ព្នង)ណាស់។ - វ័ណ្ឌក ព័ទ្ធព័ន្ធក។ ឧ. ពស់វ័ណ្ឌក។ - វ័ណ្ឌកន្ទប ស្លៀកកន្ទបប្រផុតប្រផើយ។ ឧ. មើល៍ឪវា! វ័ណ្ឌកន្ទបឱ្យកូនអីយ៉ាងអ៊ីចឹង មក៍ឱ្យខ្ញុំបង្ហាញ! - វ័ណ្ឌប៉ឹង ប៉ឹងព័ទ្ធបិទបាំងកេរ្តិ៍ខ្មាស។ - វ័ណ្ឌពុង វ័ណ្ឌសំពត់បិទបាំងពោះ (ម. ព. ពុង ផង)។ - វ័ណ្ឌលោន (ស. លោន អ. ថ. ល៉ូន “ត្រងិល; ត្រងោល”) ស្លៀក បិទបាំងជិតតែពីខាងមុខ។ល។ (សរសេរជា វណ្ដ ឬ វណ្ឌ ក៏បាន តាមទម្លាប់ប្រើ បានសរសេរក្លាយជាវាន់ ក៏មាន ប៉ុន្តែបើពេញចិត្ត គួរឈប់សរសេរ វាន់ ព្រោះឃ្លាតឆ្ងាយពីប្រភពនៃពាក្យ)។