ហត្ថបាស (ហ័ត-ថ្បាស ) ន. (បា. ;​ សំ. ហស្ត “ដៃ” + បាឝ “អន្ទាក់” ) អន្ទាក់​ដៃ ។ ក្នុង​វិន័យ​ពុទ្ធសាសនា ប្រើ​ពាក្យ​នេះ​ជា​ឈ្មោះ​រង្វាស់​ប្រវែង ២ ហត្ថ​មួយ​ចំអាម ;​ មាន​បែប​កំណត់​ ២ យ៉ាង​គឺ សម្រាប់​ភិក្ខុសង្ឃ​អង្គុយ​ឬ​ឈរ​ប្រជុំ​គ្នា​ធ្វើ​សង្ឃកម្ម​ផ្សេង​ៗ ឲ្យ​គិត​ពី​ទី​បំផុត​ខាង​ក្រៅ​អវយវៈ​រាល់​ខ្លួន​ចូល​មក អស់​ម្ខាង​ ១ ហត្ថ នៅ​សល់​ចន្លោះ​ ១ ចំអាម គឺ​ឲ្យ​ឃ្លាត​ ១ ចំអាម​ពី​គ្នា រួម​ជា ២ ហត្ថ​ ១ ចំអាម ។ សម្រាប់​ប្រគេន​របស់​ឆាន់​ដល់​បព្វជិត , ចំណែក​ខាង​ទាយក​ឬ​ទាយិកា​ឲ្យ​គិត​ពី​ទី​បំផុត​ខាង​ក្នុង​អវយវៈ​ចូល​ទៅ , ចំណែក​ខាង​បដិគ្គាហក ឲ្យ​គិត​ពី​ទី​បំផុត​ខាង​ក្រៅ​អវយវៈ​ចូល​មក រួម​ទាំង​ពីរ​ខាង​ឲ្យ​បាន​ ២ ហត្ថ ១ ចំអាម ។ ខ្មែរ​ហៅ​ភិក្ខុសង្ឃ​ដែល​គង់​ជា​គណបូរកៈ ក្នុង​ឧបសម្បទាកម្ម​ជាដើម​ថា ហត្ថបាស ដែរ : ភិក្ខុ​គង់​ហត្ថបាស , ប្រគេន​អីវ៉ាន់​លោក​ហត្ថបាស ។