សម្រាប់​ភាសា​សំស្រ្កឹត​និង​បាលី​ប្រើ​អក្សរ​នេះ​ជា​ស្រៈ អាន​ថា អៈ ជា​គូ​គ្នា​នឹង​ស្រៈ អា (អ អា មួយ​គូ​នេះ​ហៅ អវណ្ណៈ) ជា​កណ្ឋជៈ មាន​សំឡេង​កើត​ក្នុង​ក ។ សម្រាប់​ភាសា​ខ្មែរ ប្រើ​ជា​ស្រៈ​ក៏​មាន ជា​ព្យញ្ជនៈ​សំឡេង​ស្រៈ​ក៏​មាន (ម. ព. ស្រៈ និង ព្យញ្ជនៈ ផង) ។ តាម​របៀប​រៀង​ព្យញ្ជនៈ ៣៣ តួ, បុរាណ​ផ្សំ​ជាមួយ​នឹង​និគ្គហិត (o) ជា អំ (ដើម្បី​ឲ្យ​ឮ​សំឡេង​ថា អ័ង) រៀង​ខាង​ចុង​បំផុត ជា​ព្យញ្ជនៈ​ទី​៣៣ (ជា​ទី ៨ ក្នុង​សេស​វគ្គ​ឬ​អវគ្គ), បើ​ប្រើ ឝ​ឞ ផង តែ​មិន​ប្រើ ឡ ផង​ទេ អំ ជា​ព្យញ្ជនៈ ទី ៣៤ (ជា​ទី ៩ ក្នុង​សេស​វគ្គ), បើ​ប្រើ ឡ ផង ចាត់​ជា​ព្យញ្ជនៈ ទី ៣៥ (ជា​ទី ១០ ក្នុង​សេស​វគ្គ) ។ សម្រាប់​ភាសា​ខ្មែរ, (ប្រើ​ដាក់​ត្រី​សព្ទ ( ៊ ) នេះ​ពី​លើ​ឲ្យ​មាន​សំឡេង​ជា អ៊ំ ក៏​បាន, ប៉ុន្តែ​បើ​ផ្សំ​ជាមួយ​នឹង​ស្រៈ ិ ី ឹ ឺ ើ អាច​ប្រើ​ជា អ៊ិ អ៊ី អ៊ឹ អ៊ឺ អ៊ើ ក៏​បាន​ដូច ស៊ និង ហ៊ ដែរ ។ ប្រើ​ផ្សំ​ពី​លើ ហ ឲ្យ​មាន​សំឡេង​ជា អ្ហ អ្ហ៊ ក៏​បាន​ដូច​ជា នៃ​អ្ហឺ, អា​អ្ហែង, ទេ​អ្ហ៊ៃ ជាដើម ។ ប្រើ​ផ្សំ​លើ ង ជា អ្ង ក៏​បាន ចំពោះ​ពាក្យ អ្ងែង (ហង​ឯង) ។ល។

អ អៈ សំ. បា. ( និ. ) ពាក្យ​បដិសេធ (ផ្លាស់​មក​ពី ន គឺ ន > អ) សម្រាប់​ភាសា​សំស្រ្កឹត​និង​បាលី​មាន​សេចក្ដី​ថា “មិន, មិន​មែន, ពុំ, ឥត” សម្រាប់​រៀង​ភ្ជាប់​ពី​ខាង​ដើម​សព្ទ​ដទៃ, ដូច​ជា អកតញ្ញូ (< ន > អ + កតញ្ញូ) “អ្នក​មិន​ដឹង​ឧបការ​គុណ​ដែល​គេ​បាន​ធ្វើ​ហើយ (ចំពោះ​ខ្លួន)”; អភ័ព្វ (< ន > អ + ភព្វ) “ដែល​មិន​គួរ (ដល់​ការ)”; អសុភ (< ន > អ + សុភ) “ដែល​មិន​ល្អ” ជាដើម ។ បើ​សព្ទ​ដែល​រៀង អ ភ្ជាប់​ជាមួយ​នោះ​មាន​ស្រៈ​នៅ​ខាង​ដើម ត្រូវ​ផ្លាស់ ន ឬ អ ជា អន៑, ដូច​ជា អនន្ត (< ន ឬ អ > អន៑ + អន្ត) “ដែល​ឥត​ទី​បំផុត”; អនាគត (< ន ឬ អ > អន៑ + អាគត) “ដែល​មិន​ទាន់​មក​ដល់ (ដែល​នៅ​ឯ​មុខ)”; អនេក (< ន ឬ អ > អន៑ + ឯក) “ដែល​មិន​មែន​តែ​មួយ (ច្រើន)” ជាដើម (មើល​ពាក្យ​ដែល​មាន អ ឬ អន៑ នៅ​ខាង​ដើម​តាម​លំដាប់​អក្សរ​រៀង​ទៅ) ។

អ អ ស. ( ន. ) ឈ្មោះ​ប៉ី​មួយ​ប្រភេទ​ធ្វើ​ដោយ​ដើម​បបុស​ទាំង​តួ​ទាំង​អណ្ដាត ឬ​យក​ដើម​បបុស​ធ្វើ​តែ​អណ្ដាត ឯ​តួ​ធ្វើ​ដោយ​ដើម​ពក​ជាដើម : ផ្លុំ​ប៉ី​អ ។ តាម​ដោយ​ធ្លាប់​បាន​សង្កេត​រូប​គំនូរ​នៅ​ជញ្ជាំង​ឧបោសថាគារ គឺ​វិហារ​នៅ​ខែត្រ​ក្រៅ​ក្នុង​ប្រទេស​សៀម​ដែល​ជាង​សៀម​គូរ​ក្នុង​សម័យ​បុរាណ​ព្រេង​នាយ ឃើញ​មាន​រូប​អ្នក​ភ្លេង​លេង​ភ្លេង​ខ្មែរ មាន​អ្នក​ផ្លុំ ប៉ី​បបុស, ប្រហែល​ជា​សៀម​ហៅ​ថា ប៉ី​អ ខ្មែរ​ក៏​ហៅ​តាម​សៀម​ដែរ​ទៅ​ទេ​ដឹង ? (គួរ​ហៅ ប៉ី​បបុស តាម​ខ្មែរ​វិញ) ។ a