ឧបាទាន
[ អ៊ុប៉ាទាន ] (សំស្ក្រឹត / បាលី) ( ន. ) (upādāna) (១) ការប្រកាន់មាំ, ការប្រតោងចិត្តគំនិត, សេចក្ដីប្រកាន់ជាប់ស្អិត, សេចក្ដីជំពាក់ចិត្ត; ... : តណ្ហាជាបច្ច័យនៃឧបាទានៗ ជាបច្ច័យនៃភព... (ព. ពុ.) ។
(២) ពូជ; គ្រឿងឆេះ; គ្រឿងដុត, ឧស; ស្បៀង, អាហារ ។
បើរៀងភ្ជាប់ពីខាងដើមសព្ទដទៃ អានថា អ៊ុប៉ាទានៈ ដូចជា ឧបាទានករណ៍ ឬឧបាទានហេតុ គឺហេតុនៃឧបាទាន, ឧបហេតុ ។
ឧបាទានក្ខន្ធ ខន្ធ៥ គឺរូប, វេទនា, សញ្ញា, សង្ខារ, វិញ្ញាណ ជាគ្រឿងតោងនៃចិត្ត (ព. ពុ.) ។
ឧបាទាននិរោធ សេចក្ដីរលត់ឧបាទាន (ព. ពុ.) ។
ឧបាទានសមុទ័យ កំណើតនៃឧបាទាន, ហេតុដែលនាំឲ្យកើតឧបាទានៈ តណ្ហាជាឧបាទានសមុទ័យ (ព. ពុ.) ។ល។
(ពាក្យកាព្យ ធៀបបដិច្ចសមុប្បាទ ជា ព. ពុ.) :
ឧបាទានមានព្រោះតែតណ្ហា ឲ្យទាក់ទងគ្នាទៅរកភព
ប្រតោងព្រយឹតឥតមានឈប់ រីភពទាក់ទងទៅរកជាតិ ។
ឯជាតិជរាហើយនិងមរណ៍ ឈរតោងយឹតគ្នាពុំដែលឃ្លាត
ទុក្ខសោកក៏មានតជាអាទិ៍ បដិច្ចសមុប្បាទជាប់តគ្នា ។
មានអវិជ្ជាជាប្រភព ងងឹតដូចយប់គ្រប់វេលា
ឲ្យសត្វកើតស្លាប់បន្តគ្នា កើតស្លាប់ស្លាប់កើតជាប់មិនដាច់ ។ ...
upādāna : (nt.) grasping; attachment; fuel; clinging; taking up